Vajinismus İle İlgili Sorular ve Yanıtlar

Vajinismus nedir?

Vajinismus, çoğu zaman ilk cinsel birleşme girişiminde, vajina girişini çevreleyen kaslarda istemsiz olarak ortaya çıkan bir kasılmadır. Bu kasılma cinsel birleşmeye engel olabilmekte ya da çok ağrılı olmasına yol açmaktadır. Cinsel ilişki girişimde, PC veya pubococcygeus olarak adlandırılan kasların kasılması bir duvara çarpma hissini ve bir açıklığın ya da girişin bulunmadığı algısını yaratabilir. Vajinismus; kadının aynı zamanda ağrı olacağı, kanayacağı ya da canının yanacağı gibi düşüncelerle oluşturduğu korku ya da kaygı nedeniyle ortaya çıkan kaçınma ya da erteleme sorunudur.

Vajinismus belirtileri nelerdir?

Vajinanın 1/3 dış kısmında gerçekleşen, yineleyici ve sürekli olan kasılmalarla birlikte, bacakların kapatılması, eşi itme davranışı veya tüm bedenin kasılması da vajinismusta gözlenebilen durumlardır. Bunlara solunum hareketinin hızlanması ve kalp çarpıntısı eşlik edebilir, yani panik atak benzeri bir tablo ortaya çıkabilir.

Vajinismusa neden olabilen etkenler nelerdir?

Cinsel eğitimin verilmemesi ya da yetersiz olması, cinselliği reddeden ya da aşağılayan değer yargıları, gerdek gecesi zorunlu cinsel birleşme, yeterince uyarılmadan, şehvet ve zevk almadan cinsel birleşme girişiminde bulunmak, bekaretle ilgili aşırı vurgu yapılması, gerdek gecesi ile ilgili çarpıtmalarla dolu olayların anlatılması, aşırı düzeyde korumacı aile yapısı, ağrı ya da acıyla yaşanan olumsuz bir cinsel deneyim, geçmişte yaşanan cinsel olarak kötüye kullanım, ensest ilişkiler, taciz olayları, tecavüzler, erkeğin aceleciliği, deneyimsizliği ya da kaba ve özensiz davranışları, jinekolojik müdahaleler, doğumda yaşanan sıkıntılar, ağrılı jinekolojik muayeneler.

Vajinismus belirtilerini tetikleyen etkenler?

Cinsel ilişki girişimleri dışında jinekolojik muayeneler, kadının veya eşinin parmakları, tampon ya da dilatör gibi objeleri yerleştirme çabaları, hatta imajinasyonlar da kasılmalara neden olabilmektedir. Bu girişimler sona erdiğinde kaslar gevşer ve normal durumuna döner.

Vajinismus nedeni olan etkenler fiziksel olabilir mi?

Vajinismus olarak adlandırılan sorun psikolojik olmakla birlikte ilişkiye girememe nedenleri arasında yer alan fiziksel etkenler cinsel birleşme sırasında acıya yol açarak koşullu vajinismus tepkisi oluşturabilirler. İlişkiye girememe ya da ağrılı cinsel ilişkiye yol açan fiziksel etkenlerden bazıları; doğuştan kızlık zarı anomalileri, vajina darlığı, pelvik enflamatuvar hastalık, endometriyozis, yumurtalık kistleri, idrar yolu enfeksiyonu, vajinal atrofi ve pelvik tümörler olup jinekolojik yaklaşımlarla tedaviyi gerektirirler.

Vajinismus toplumda ne kadar yaygın, görülme sıklığı nedir?

Vajinismus cinsellikle ilgili tutucu değer yargılarının olduğu toplumlarda, batı toplumlarına oranla, daha sık görülmektedir. Toplumumuzda her on çiftte birinde görülmekte olup oldukça yüksek bir orana sahiptir. Ülkemizde yıllık görülme sıklığı yaklaşık olarak % 10 iken, İsveç’ te bu oran % 1’ dir. Toplumumuzda cinsel işlev bozukluğu nedeniyle cinsel terapi merkezlerine en sık başvuru nedeni vajinismus sorunudur.

Vajinismus görülme sıklığı hangi bireylerde daha fazladır?

Vajinismus bütün sosyoekonomik, sosyokültürel ve entelektüel düzeylerdeki bireylerde görülebilir. Bunlardan bağımsız olarak, cinsel eğitimin verilmediği, cinselliği reddeden ya da aşağılayan değer yargılarının olduğu, bekaretle ilgili olarak abartılı vurgunun yapıldığı ve aşırı düzeyde korumacı aile yapısının olduğu ailelerde büyüyen bireylerde daha sık görülmektedir.

Vajinismus çiftin ilişkisini ve günlük yaşamı nasıl etkiler?

Vajinismus ortaya çıkardığı sıkıntı ve zorluklarla kadını, sevdiği erkeği ve ilişkilerini derinden etkileyen bir tablo yaratır.

Vajinismus sorunu yaşayan kadının hissettiği duygulardan bazıları; suçluluk ( Eşime haksızlık yapıyorum, bu adil bir durum değil. İkimizin yaşamını kabusa çeviriyorum ve bu benim suçum. ) , utanma, sıkılma, yalnızlık ( İnsanlar ilişkiye giremediğimizi öğrenirse alay ederler, kimseye anlatamam, kimse bizi anlamaz, birileri öğrenirse çok utandırıcı olur. ) , üzüntü ( Evlenmeden önce her şey çok güzeldi, balayımızda böyle bir hayal kırıklığı yaşayacağım aklıma gelmezdi, cinsel ilişkiye giremeyeceğimizi gördüğümde şoke oldum. ) , baskı ve korku ( Acaba cinsel ilişkiye girebilecek miyiz, vajinismus sorunu sürekli devam edecek mi, vajinismusun üstesinden gelebilecek miyiz? ) , depresif ruh hali ( Herkesin yaptığı bir şeyi ben yapamıyorum, evlenen herkes ilişkiye giriyor, beceriksizim, başarısızım, belki hiç düzelmeyecek. )

Vajinismus sorunu ile karşılaşan erkeğin yaşadığı duygulardan bazıları; reddedilme ( Evlenmeden önce ilişkimiz daha iyiydi, eşim neden benimle cinsel ilişkiye girmek istemiyor, neden bana izin vermiyor, beni istemiyor mu? ) , öfke ( yaşamımız böyle mi devam edecek, nasıl çocuğumuz olacak, elimden geleni yaptım yine de sorun devam ediyor. ) , umutsuzluk ( Ne yapacağımı bilmiyorum, mutsuzum ve üzgünüm ) , empati ( Eşim çok ağrı çekiyor, kendimi çok kötü hissediyorum. ) , uzaklaşma ( Eve gitmek istemiyorum. )

Vajinismus nedeniyle ortaya çıkan bu duygular zaman geçtikçe yoğunlaşır ve giderek daha çok sıkıntıya sokar. Cinsel ilişkiye girememe sorunu yaşayan çiftler başlangıçta birbirlerine karşı anlayışlı ve hoşgörülü iken sonrasında birbirlerini suçlamaya başlarlar. Özgüveni sarsılan kadın aldatılabileceğini düşünüp, eşini yitirme korkusu yaşayabilir. Sıradan, önemsiz sorunlar çatışmalara ve kavgalara neden olur. Cinsel ilişki denemeleri sonuçsuz kaldıkça kısır döngü nedeniyle moraller daha da bozulur. Çiftler aynı anda yatağa girmekten ve cinsel yaklaşımlardan sakınarak cinsel ilişki denemelerine ara verirler. Erteleme sorunu ortaya çıkar ve sorun giderek büyür. Yakın akrabaların ve çevrenin bebek beklentisi çifti sıkıntıya sokarak sıklıkla vajinismus sorunu ile yüzleştirir. Akrabalarla sorunu paylaşan çiftlerde erkeğin yakınları kadını suçlarken bekareti sorgulayabilmekte, kadının yakınları da erkeği beceriksizlikle suçlayabilmektedir. Sorunu paylaşmayan çiftler de her gün rol yapmanın sıkıntısını yaşayabilmektedir.
Vajinismus sorunu başta çalışma yaşamı ve akraba ilişkileri olmak üzere yaşamın bütün alanlarına yansıyarak huzursuzluk, keyifsizlik ve mutsuzluğa neden olabilmektedir.

Vajinismus sorununun varlığında erkekte görülen cinsel sorunlar;

Vajinismus ortaya çıkardığı sıkıntı ve zorluklarla erkeği de derinden etkilemektedir. Özellikle çözüm arayışının sürekli ertelendiği, uzun süredir devam eden vajinismus olgularında erken boşalma ve ereksiyon sorunu sıklıkla erkekte görülen cinsel işlev bozukluklarıdır. Cinsel istek ile ilgili sorunlar da yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır.

Vajinismus tedavisinde başarı oranı nedir?

Vajinismus cinsel işlev bozuklukları arasında en yüz güldürücü sonuçların alındığı sorunlardan biridir. Farklı cinsel terapi kliniklerinde yapılan çalışmalar, başarı oranlarının yaklaşık olarak % 90-100 aralığında olduğunu göstermektedir. Eş reddi ( eşin istenmemesi, çeşitli nedenlere bağlı olarak birlikteliğin zorunlu olarak sürdürülmek durumunda kalınması ), tedavinin yarım bırakılması başarı oranını olumsuz etkilerken, tedavinin gereğini yapan, düzenli olarak devam eden ve terapiyi tamamlayanlarda, vajinismus sorunu neredeyse tüm çiftlerde olumlu sonuçlanmaktadır.

Vajinismus tedavisi başlamadan önce jinekolojik muayene gerekli midir?

Vajinismus tanısı konmadan önce, cinsel ilişkiye engel olabilen ve doğuştan olan kızlık zarı anomalisinin ekarte edilmesi için kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından kızlık zarının değerlendirilmesi önemlidir. Nadiren de olsa vajina ve diğer genital organ yapısal anomalileri de görülebilmektedir.

Kızlık zarı değerlendirilmesinin yalnızca vajinismus tanı sürecinde değil, ilk cinsel ilişkide sıkıntı yaratan bir sürprizle karşılaşmamak için, ilişki öncesinde jinekolog tarafından yapılması önemlidir.

Jinekolog tarafından yapılan değerlendirme, yalnızca vajinismus tanısının konması için değil, vajinismusun derecelendirilmesi ve uygun olacak bir vajinismus tedavisinin belirlenmesi için de önemlidir.

Kızlık zarı değerlendirilmesi klasik jinekolojik muayeneden farklıdır. Klasik jinekolojik muayenede parmakla vajinal giriş ve alet kullanımı varken, kızlık zar değerlendirilmesinde parmak girişi ya da alet kullanımı olmadan yalnızca görsel olarak yapılan bir değerlendirmedir. Görsel olduğu için kısa sürer ve ağrısızdır.